Tegenwoordig kunnen kranten en nieuwssites niet zonder beeld. Belangrijke berichten worden vaak voorzien van een foto, die helpt het bericht te duiden, maar ook om de aandacht erop te vestigen. Ik vraag me af of lezers doorhebben dat de foto’s vaak niet specifiek voor de betreffende reportage zijn gemaakt, maar afkomstig zijn uit een beeldbank. Om eerlijk te zijn, ben ik daar zelf ook niet altijd even scherp op. Deze podcast wees me weer even op hoe dat gaat: redacties hebben niet altijd tijd (of budget) om een fotograaf erop uit te sturen om passend beeld bij een reportage te maken – de krant moet gedrukt – en dus zoeken ze in de beeldbank van bijvoorbeeld het ANP een foto die, soort van, illustratief is. De foto’s in de beeldbank zijn door de fotografen geüpload en voorzien van trefwoorden. In de hoop dat hun werk vaker te voorschijn komt in zoekresultaten, voegen de fotografen een breed spectrum aan trefwoorden toe die niet altijd rechtstreeks door de foto worden uitgebeeld. Bijvoorbeeld ‘sharia,’ ‘moslims’ of ‘bijstandsfraude’ bij een foto van een gesluierde vrouw die door een stadswijk loopt. Wanneer een redactie een foto nodig heeft bij een artikel over bijstandsfraude en kiest voor deze foto, omdat het trefwoord de foto als zoekresultaat aanbiedt, krijgen lezers als gevolg van die beeldselectie de indruk dat het vooral moslims zijn die in de bijstand zitten. Zo niet door dat ene bericht, dan wel doordat jarenlang hetzelfde soort foto’s wordt gebruikt bij hetzelfde soort nieuwsberichten. Die beelden slijten dan in, gepaard met de connotaties die de berichten oproepen. Ook als die beelden eigenlijk niet zoveel te maken hebben met de inhoud van de berichten.
In dit podcasttweeluik gaan podcastmaker Maartje Duin en fotografe Cegdim Yuksel in gesprek met beeldredacteuren van het ANP en de Volkskrant, met de vraag wat zij bereid zijn te doen om die werkwijze aan te passen. De reacties die ze krijgen zijn open en ontluisterend. De interviews worden afgewisseld met gesprekken met drie jonge influencers, waarvan er een antwoord op de vraag wat ze wel graag zou zien: ‘Dat we eigenlijk meer als mens worden gefotografeerd.’
Luister de podcast hier