Sinds ik in 2013 mijn onderzoek naar nieuwswijsheid deed, is het nieuwsmedialandschap, maar ook het politieke landschap, flink veranderd. We hebben er nu een reeks social media platforms bij die ons dagelijks handelen – direct of indirect – sterk sturen (zoals Tiktok en Telegram). Nieuwsbedrijven hebben volop concurrentie van alternatieve vormen van nieuwsvoorziening – waaronder burgers en organisaties zelf, die elkaar nu zonder tussenkomst van journalisten kunnen bereiken – en staan zwaar onder druk om een groot publiek goed te informeren. We strijden tegen desinformatie, terwijl de samenleving verder polariseert, en de extremen elkaar over en weer van desinformatie beschuldigen. Daarnaast is de informatiestroom zo gigantisch dat het lastig is om te bepalen welke beleidskeuzes en maatschappelijke ontwikkelingen echt onze aandacht nodig hebben.
Nieuwe inzichten
Mijn onderzoek Nieuwswijsheid, de schakel tussen journalistiek en samenleving uit 2013 was een verkenning van het nieuwslandschap, ontwikkelingen in de journalistiek en hoe burgers zich informeren over wat in de samenleving speelt. Op basis van die verkenning stelde ik een definitie van nieuwswijsheid op en formuleerde ik criteria voor nieuwswijze nieuwsgebruikers en journalisten.
Een poosie nadat ik dat onderzoek had gedaan, ging ik in het onderwijs werken. Daar heb ik veel geleerd over hoe mensen leren en over hoe je de vraag naar en het aanbod van informatie op elkaar afstemt. Zo is een belangrijke les geweest dat hoe men nieuwe informatie verwerkt, grotendeels wordt bepaald door wat we al weten. Dit en andere inzichten licht ik in een apart blog toe.
Ondertussen heb ik altijd op de voet gevolgd hoe de relatie tussen journalistiek en samenleving zich ontwikkelde. Ook hierdoor maakte ik kennis met nieuwe perspectieven die mijn denken over nieuwswijsheid verder hebben aangescherpt. Die inzichten vind je bij de Lees-, kijk- en luistertips van oktober 2022.
Tijd dus voor een herziening van nieuwswijsheid(.nl). In deze update leg ik uit welke nieuwe definitie ik nu hanteer en hoe ik daartoe gekomen ben. Daar vind je ook de herziene, vooral aangevulde, criteria voor nieuwswijze burgers en nieuwswijze journalisten.
Nieuwe site
Nieuwe inhoud leidt ook tot een nieuwe indeling van de site. Voorheen was dit vooral de statische bewaarplaats van mijn onderzoek. Nu fungeert deze als de plek waar ik relevante bronnen cureer en af en toe mijn licht laat schijnen op de relatie tussen journalisten en burgers, tussen journalistiek en mediawijs burgerschap.
